شرح بیماری

ایدز عبارت‌ است‌ از بوجود آمدن‌ ضعف‌ عمده‌ در

دستگاه‌ ایمنی‌ بدن‌

(نقص‌ ایمنی‌). این‌ امر باعث‌ کاهش‌ توانایی‌ بدن‌ در مقابله‌ با عفونتها و توانایی‌ سرکوب‌ سلول‌های‌ غیرطبیعی‌ مثل‌ سلول‌های‌ سرطانی‌ می‌شود.

ویروس‌ ایدز

سلول‌های‌ ایمنی‌ موجود در

خون‌

(لنفوسیت‌ها) و سلول‌های‌ ایمنی‌ موجود در بافت‌ها مانند

مغز استخوان

‌،

طحال

‌،

کبد

و

گره‌های‌ لنفاوی‌

) را درگیر می‌سازد. این‌ سلول‌ها در تولید

پادتن

‌ برای‌ مقابله‌ با بیماریها و

سرطانها

نقش‌ دارند. در مجموع‌ باید گفت‌ که‌ ایدز یک‌ نوع‌ نقص‌ ایمنی‌ ثانویه‌ است‌ که‌ در سیر عفونت‌ با ویروس‌ ایدز ایجاد می‌شود.

یک مرد جوان اسکاتلندی بدون استفاده از دارو بر ویروس اچ. آی. وی. فائق آمده و سلامت خود را مجدداً به دست آورده است.

روز یکشنبه 14 نوامبر 2005 رسانه های جمعی اروپایی خبری را انتشار داده اند مبنی بر اینکه در انگلستان مرد جوان اسکاتلندی بدون استفاده از دارو بر ویروس اچ. آی. وی. فائق آمده است. در صورت صحت و تایید این خبر از سوی مراکز علمی، این مورد می تواند روزنه امیدی به روی پزشکان بگشاید تا از طریق مطالعه سیستم دفاعی بدن وی، درمانی برای پیروزی بر ویروس و در نتیجه درمان اچ. آی. وی. بیابند.

درماه آگوست سال 2002 جواب آزمایش اچ. آی. وی. آقای اندرو سیمپسون مثبت بود، چهارده ماه بعد تست دیگری بر روی خون او انجام گرفت. بعد از انجام سه مرتبه دیگر تست اضافی وتکمیلی، از جمله یک تست دی ان آ ، حالا او می تواند ادعا کند: "دیگر در خونش ویروس اچ. آی. وی. وجود ندارد و خوب شده است."

اندرو سیمپسون اولین انسانی است که رسماً گزارش شده که بدون معالجه دارویی، سلامت خود را باز یافته است. پیش از او یک ورزشکار سیاه پوست آمریکایی نیز چنین ادعایی کرده بود ولی او از درمان های دارویی پیشرفته و قوی استفاده کرده بود.

پزشکان معالج آقای سیمپسون ، از او درخواست کرده اند که برای تحقیقات بیشتر جهت کمک به جستجوی راه های درمانی ممکن اچ. آی. وی. – ایدز با آنان همکاری کند.

اندرو سیمپسون 25 ساله و ساکن لندن می باشد. او می گوید: "من حیرت زده نیستم از اینکه خوب شده ام. هر چند اچ. آی. وی. – ایدز بسیار وحشتناک و مخرب است و این مسئله احساس بسیار عجیبی به من داده است."

آقای سیمپسون می خواهد وقت خود را وقف حمایت از بیماران و کمک به یافتن درمان اچ. آی. وی. – ایدز نماید.

                    علائم بیماری ایدز

با کاهش قدرت سیستم دفاعی٬ به مرور زمان بدن آماده ابتلا به بیماری هایی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند.

این بیماری ها به صورت بیماری های ریوی ، اسهال های شدید و مزمن ،‌ تب های طولانی ، کاهش وزن ،‌ اختلالات شخصیتی ،‌ بیماری های مغزی و پوستی خود را نشان می دهند که در نهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهند شد.

علائم آلودگی با ویروس HIV (ایدز) بسیار پیچیده است و دارای چندین مرحله است که الزاما همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شوند.

این مراحل عبارتند از: ‪

1- مرحله عفونت اولیه HIV (مرحله اول)

این مرحله چند هفته طول می‌کشد و معمولا شبیه سرماخوردگی است که بلافاصله بعد از عفونت رخ می‌هد. علائمی نظیر تب، گلودرد، بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات ، سردرد، ضعف و بی حالی، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، اسهال و گاهی دانه های جلدی و یا تظاهرات عصبی دارد.

در 20 درصد موارد، علائم به گونه‌ای است که فرد به پزشک مراجعه می‌کند، ولی بیماری او معمولا تشخیص داده نمی‌شود و حتی اگر تست HIV آنتی بادی در این موقع انجام شود ممکن است هنوز مثبت نباشد.

طی این مرحله مقدار زیادی HIV در خون محیطی فرد وجود دارد و سیستم ایمنی با تولید پادتن ها (آنتی بادی ها)، و لنفوسیت های سلول کش (لنفوسیت های سیتوتوکسیک) شروع به پاسخ در برابر ویروس ایدز می‌کند.

2- مرحله بدون علامت بالینی (مرحله دوم)

این مرحله به طور متوسط ده سال طول می‌کشد و همان طور که از نام این مرحله پیداست، بدون علامت است، هر چند ممکن است غدد متورم لنفاوی هم وجود داشته باشند (لنفادنوپاتی). سطح HIV در خون محیطی به سطح بسیار پایینی کاهش می‌یابد، ولی بیماری همچنان مسری است و آنتی بادی HIV در خون قابل ارزیابی است.

تحقیقات اخیر نشان داده است که HIV طی این مرحله غیر فعال نیست و در غدد لنفاوی بسیار فعال است.

3- مرحله علامت دار؛ پیش روی از HIV تا  AIDS (مرحله سوم)

با آسیب بیشتر سیستم ایمنی، بیماری به سمت بدتر شدن پیش می‌رود تا این که تشخیص ایدز مطرح شود.  

به طور کلی می توان گفت که علایم اصلی و فرعی مرحله نهایی آلودگی با HIV یعنی "ایدز" موارد زیر هستند که در صورت مشاهده هر کدام از آن ها باید با پزشک مشورت کنید.

علائم اصلی ایدز:

• کاهش وزن بیشتر از 10 درصد

• اسهال مزمن بیشتر از یک ماه

• تب های متناوب یا دائمی بیش از یک ماه

علائم فرعی ایدز:

• سرفه پایدار به مدت بیش از یک ماه

• عفونت پوستی منتشر همراه با خارش

• تبخال های عود کننده

• برفک دهانی

• عفونت تبخالی مزمن پیش رونده

• بزرگ شدن عمومی غدد لنفی

                   (Human Immunodeficiency Virus)

HIV به معنی ویروس نقص ایمنی انسان است. اولین بار در سال 1981 در آمریکا پنومونی ناشی از پنوموسیستیس کارینی(Pneumocystis carinii pneumonia) در پنج مرد همجنس باز که قبلا سالم بودند مشاهده شد تا این که در سال 1983 HIV  از یک بیمار لنفادنوپاتی جدا شد و در سال 1984 ثابت شد که این ویروس عامل مسبب AIDS می باشد.

ویروس HIV  از خانواده ی رترو ویروس ها و از زیر خانواده ی لنتی ویروس ها می باشد. ویروس های نقص ایمنی انسان HIV-1  و  HIV-2 نام دارند که ویروس های سیتوپاتیک می باشند.

در میکروسکوپ الکترونی این ویروس به شکل دوازده وجهی، با خارهای سطحی متعدد، دارای دو پوشش پروتئینی و اصلی ورای غشایی دیده می شود.

ویریون^* از سطح سلول های آلوده جوانه می زند و به محیط بیرون آزاد می شود. به همین علت است که ویروس HIV به طور مداوم پوشش خود را عوض می کند و به هنگام جوانه زدن از غشای سلول میزبان انواع متفاوتی پروتئین و گلیکو پروتئین جدا می کند که ترکیب آن منحصر به فرد می باشد.

در شکل شماتیک از ویروس به طور واضح لایه ها و هسته ی ویروس و دو قطعه ی RNA که به صورت جدا از هم در مرکز ویروس مستقر هستند، مشاهده می شود.

این ویروس ها حاوی آنزیم ریورس ترانس کریپتاز معکوس هستند و به کمک همین آنزیم است که پس از ورود به داخل سلول می توانند از روی RNA، ژنوم دو رشته ای DNA  را سنتز کنند. پس از این مرحله DNA  ی سنتز شده به هسته ی سلول میزبان رفته و توسط آنزیم های خود در DNA ی سلول میزبان رخنه می کنند و سیستم همانند سازی کننده ی میزبان را وادار به همانند سازی از ژنوم خود کرده و در مراحل بعدی اجزای ویروس HIV به سرعت سنتز می شود و با پدیده ی جوانه زدن از سلول میزبان سبب آسیب های جدی به غشای سلول میزبان شده و در نهایت سلول لیز می شود. از آن جایی که سلول های میزبان، ویروس گلبول های سفید می باشد سبب کاهش شدید این سلول ها شده و در اثر برخورد یک بیماری عفونی بدن نمی تواند از خود دفاع کند؛ به این ترتیب که در اثر یک سرماخوردگی ساده احتمال مرگ وجود دارد.

تفاوت بین HIV-1 و HIV-2 چیست؟

در حال حاضر 2 گونه از HIV وجود دارد؛ HIV-1 و HIV-2.

نوع غالب در جهان HIV-1 می باشد و هنگامی که به طور کلی و بدون مشخص کردن نوع، درباره ی HIV بحث می شود منظور HIV-1 می باشد. هر دو نوع HIV-1 و HIV-2 از طریق تماس جنسی، خون و محصولات خونی و از مادر به کودک منتقل می شوند و سبب ایدز با علائم بالینی غیر قابل افتراق از یکدیگر می شوند اما HIV-2 مشکل تر از HIV-1 منتقل می شود و فاصله ی زمانی بین آلوده شدن با HIV-2 تا ایجاد بیماری طولانی تر است.

HIV-1 چند زیر گونه(subtype) دارد؟

HIV-1 ویروس بسیار متغیری است و به راحتی جهش می یابد بدین جهت راسته های متفاوتی از HIV-1 وجود دارد. این راسته ها می تواند بر اساس گروه ها و زیر گونه ها، طبقه بندی شوند. 2 گروه وجود دارد: گروه M و گروه O

در سپتامبر 1998 گروهی از محققان فرانسوی اعلام کردند که راسته ی جدیدی از HIV در زنی از کامرون در غرب آفریقا، یافته اند.

این راسته به هیچ کدام از دو گروه O و M تعلق نداشت و پس از بررسی ها در تمامی کامرون? تنها در سه نفر دیگر آلودگی به این راسته از ویروس HIV یافت شد.

در حال حاضر در گروه M حداقل 10 زیر گونه ژنتیکی مشخص از HIV-1 شناخته شده است که زیر گونه های A تا J هستند. به علاوه گروه O شامل دسته ی مشخصی از ویروس های کاملا ناهمگون(heterogenous) هستند.

تفاوت های بین زیر گونه های گروه M ممکن است همانند تفاوت چشمگیر بین گروه M از گروه O باشد.

زیر گونه های مختلف در کجا یافت شدند؟

زیر گونه های HIV به صورت ناهمگون در سراسر جهان پخش شده اند؛ به عنوان مثال زیر گونه B اغلب در آمریکا، ژاپن، استرالیا، کارائیب و اروپا یافت می شود و زیر گونه ی D و A در صحرای جنوبی آفریقا و زیر گونه ی C در آفریقای جنوبی و هند و زیر گونه ی E در جمهوری مرکزی آفریقا، تایلند و دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا، بیشتر است.

زیر گونه ی F (برزیل و رومانی)، H و G (روسیه و آفریقای مرکزی) I (قبرس) و گروه O (کامرون) شیوع بسیار کمی دارند.

اغلب زیر گونه ها در آفریقا یافت می شوند اگر چه زیر گونه ی B شیوع کمتری دارد.

تفاوت عمده ی بین این زیر گونه ها چیست؟

تفاوت عمده در ترکیب ژنتیکی آن ها است. تفاوت های بیولوژیکی مشاهده شده در محیط های آزمایشگاهی حیاتی(in vivo) و محیط های آزمایشگاهی مصنوعی(in vitro) بیانگر این مساله است.

همچنین پیشنهاد شده که برخی گونه ها با فرم خاصی از راه انتقال در ارتباط هستند به عنوان مثال زیر گونه ی B با تماس های همجنس بازها و معتادان تزریقی خصوصا از راه خون و زیر گونه C و E از طریق انتقال دگر جنسی(heterosexual) (از راه مخاطی). زیر گونه ی E راحت تر از زیر گونه ی B گسترش می یابد.

آزمایش متداول تشخیصی HIV یا (HIV antibody test) که جهت غربالگری (screening) و اهداف تشخیصی به کار می رود تمامی زیر گونه های HIV را آشکار می کند.

واضح است که در آینده زیر گونه های ژنتیکی جدیدی از HIV کشف خواهند شد و آن زیر گونه های جدید با جهش های ژنی(mutation) به نمو(develop) ادامه می دهند.

پی نوشت:

^* به یک ذره ی ویروسی که توان آلوده کردن سلول را دارد ویریون می گویند.

براساس آخرين آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تعداد آلوده‌شدگان به HIV / ايدز در كشور ‌١١ هزار و ‌٢٢١ نفر اعلام شده است، كه از اين تعداد ‌١٠ هزار و ‌٦٤٢ نفر (‌٨/٩٤ درصد) مرد و ‌٥٧٩ (‌٢/٥ درصد) زن هستند. به گزارش خبرنگار«بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران، همچنين بر اين اساس، ‌٦/٩٢ درصد مبتلايان به ايدز در كشور را مردان (‌٣٦١ نفر) و ‌٤/٧ درصد (‌٢٩ نفر) را زنان تشكيل مي‌دهند، به طوري كه طبق آخرين آمار ‌٣٩٠ نفر ايراني آلوده شده به HIV وارد مرحله نهايي بيماري يعني ايدز شده‌اند. بر اساس تعداد موارد مبتلايان به HIV بر حسب جنس و سن در كشور، رده سني صفر تا ‌٤ سال با ‌١٥ مبتلاي پسر و ‌١٠ مبتلاي دختر كمترين ميزان آلودگي و رده سني ‌٢٥ تا ‌٣٤ سال با ‌٣٠٥٥ مبتلاي مرد و ‌١٨٥ مبتلاي زن بيشترين ميزان آلودگي را به خود اختصاص ‌داده‌اند؛ اين در حاليست كه رده سني ‌٣٥ تا ‌٤٤ سال با مجموع ‌٢٤٣٥ مبتلاي زن و مرد و رده سني ‌٤٥ تا ‌٥٤ سال با مجموع ‌١٤٨٥ مبتلاي زن و مرد در رده‌هاي بعدي از نظر شيوع قرار دارند.

به گزارش ايسنا، بر اساس تعداد موارد مبتلا به HIV /ايدز بر حسب جنس و راه انتقال در ايران، راه انتقال «اعتياد تزريقي» با شيوع ‌٩/٦٠ درصد، موارد «نامشخص» با شيوع ‌٤/٢٩ درصد، «تماس جنسي» با ميزان ‌٣/٧ درصد، «خون و فرآورده‌هاي خوني» با ‌٢ درصد شيوع و بالاخره «مادر به كودك» با فراواني ‌٤/٠ درصد به ترتيب به عنوان راه‌هاي انتقال ايدز در كشور شناخته شده‌اند.

گفتني است: راه انتقال عمده در آلوده شده‌گان ايراني در رده سني ‌٢٥ تا ‌٣٤ سال اعتياد تزريقي با درجه فراواني ‌٧/٤١ درصد (‌٢٢٦٦ آلوده شده)، سپس راه آميزشي با شيوع ‌٦/٣٧ درصد (‌٢٧٦ مورد) و خون و فرآورده‌هاي خوني، مادر به كودك ‌١/٢ درصد و در نهايت راه نامشخص ‌١/٣٨ درصد ‌٦٢٦ مورد است و به طور كلي بر اساس اين آمار 6828 مبتلا به HIV/ايدز از طريق اعتياد تزريقي، ‌٨١٦ نفر از راه آميزشي، ‌٢٢٥ نفر از طريق دريافت خون و فرآورده‌هاي خوني، ‌٤٨ نفر مادر به كودك و بالاخره ‌٣٣٠٤ نفر با علت نامشخص به HIV/ايدز مبتلا شده‌اند.

به گزارش ايسنا، بر اساس همين گزارش و طبق تعداد موارد ايدز بر حسب جنس و سن در ايران، از ‌٥٢٣ فرد مبتلا به ايدز در ايران تا كنون ‌٤٨٨ مرد و ‌٣٥ نفر زن بوده‌اند كه رده سني ‌٣٥ تا ‌٤٤ سال با ‌١٨٥ فرد مبتلا (‌١٧١ مرد و ‌١٤ زن) بالاترين آمار را به خود اختصاص داده است.

بر اساس آخرين موارد ايدز بر حسب جنس و راه انتقال ارائه شده در ايران، راه انتقال اعتياد تزريقي با شيوع ‌٧/٤٦ درصد، آميزشي ‌٦/٢٢ درصد، خون و فرآورده‌هاي خوني ‌٤/٢١ درصد، راه نامشخص ‌٣/٨ درصد و بالاخره مادر به كودك با فراواني يك درصد به ترتيب راههاي انتقال عمده در مبتلايان ايدز ايراني گزارش شده‌اند.

به گزارش ايسنا، تعداد فوت‌شدگان ايراني بر اساس ابتلا به ايدز تا كنون ‌١٢٦٣ مورد بوده كه از اين تعداد ‌١٢٢١ نفر مرد و ‌٤٢ نفر زن بوده و رده سني ‌٣٥ تا ‌٤٤ سال با ‌٤٠٠ قرباني در صدر قرار دارد كه ‌٣٨٧ مرد و ‌١٣ زن هستند اين در حاليست كه رده سني صفر تا ‌٤ سال با ‌٣ قرباني در پايين اين جدول قرار دارند.

به گزارش ايسنا، بر همين اساس عمده راه انتقال در ميان فوت‌شدگان، اعتياد تزريقي با ‌٨٥٥ قرباني، سپس به ترتيب آميزشي (‌١٣٢ قرباني)، خون و فرآورده‌هاي خوني (‌١٢٠ نفر)، مادر به كودك (‌٧ قرباني) و نامشخص با ‌١٤٩ قرباني بوده است.

همچنين سال ‌٨٣ بيشترين قربانيان ايدز را به خود اختصاص داده يعني ‌٣٠٠ فوت شده در برابر ‌٦ فوت شده در سال ‌٧٣ و ‌٧٤).

می‌گویند اولین بیماری که به ایدز آلوده شد، سال 1959 و در کنگو شناسایی شد. نحوه دقیق آلودگی آن بیمار هنوز مورد سوال است. پزشکان امریکایی اعتقاد دارند که پای ایدز از اوایل دهه هفتاد میلادی به امریکا باز شده است. در نیویورک و لوس آنجلس و در حد فاصل سالهای 1979 تا 1981 موارد نادری از بیماری‌های صعب‌العلاج در مردان هم‌جنس‌باز گزارش شد که شک پزشکان را برانگیخت: ذات الریه (پنومسیستیس کارینی) و سرطان (سارکوم کاپوزی) و . . .
نام ایدز (مخفف «سندرم نقص ایمنی اکتسابی») را رسما از سال 1982 روی این بیماری گذاشتند. ویروس عامل این بیماری (HIV)هم در سال 1983 شناسایی و نامگذاری شد. پزشکان تصور می‌کنند که منبع اولیه این بیماری یک شمپانزه است و باز هم حدس می‌زنند شکارچیانی که برای اولین بار، دستشان به خون آن شمپانزه لعنتی آلوده شد، این ویروس را در میان انسانها پخش کردند.

روز جهانی ایدز از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها به اول دسامبر (برابر ۱۰ آذر) هر سال اطلاق می‌گردد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود. هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.

در روز جهانی ایدز مردم لباس‌های شان را به روبان قرمز مزین می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است. 

ایدز در ایران

 نخستین مورد گزارش و ثبت شده ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فرآورده‌های خونی آلوده دریافت کرده بود. براساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی تا تاریخ اول فروردین ۱۳۹۰ در مجموع ۲۲ هزار و ۷۲۷ نفر افراد مبتلا به ویروس ایدز‌ شناسایی شده‌اند.این در حالیست که سازمان‌های مستقل نظیر سازمان بهداشت جهانی برآوردی بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ هزار نفر را اعلام می‌کنند.

نقشه پراکندگی مبتلایان به ایدز در جهان

اگر چه میزان مبتلایان به ایدز در ایران کم است،ولی بگفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس داده‌های گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران بصورت هشدار دهنده‌ای در حال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عوامل اصلی انتقال ایدز را استفاده معتادان تزریقی از سرنگ مشترک و پس از آن از راه آمیزش جنسی می‌دانند. اکثر مراکز پزشکی معتقدند که ۶۰ درصد انتقال از طریق استفاده از سرنگ مشترک می‌باشد (در ایران بیش از دو میلیون نفر خود را به عنوان معتاد ثبت نام کرده‌اند، که از میان آنها سیصد هزار نفر معتادان تزریقی هستند) و ۳۵ درصد از طریق آمیزش جنسی می‌باشد.

اولین برنامه جامع پیشگیری از اچ‌آی‌وی در ایران با همکاری دانشکده پزشکی کرمانشاه پیاده سازی شد.


پراکندگی 

نقشه پراکندگی مبتلایان به اچ‌آی‌وی و ایدز در جهان مطابق آمار آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا

از میان شیوه‌های شناخته شده سرایت ویروس اچ‌آی‌وی، اعتیاد تزریقی عامل ابتلای بین ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد اعم از مرد و زن در ایران است و پس از آن روابط جنسی ناامن، خون و فرآورده‌های خونی، انتقال از مادر به فرزند دیگر عوامل اصلی گسترش این بیماری‌اند و عامل ابتلای عده‌ای نیز نامشخص گزارش شده‌است.

حدود ۴۰ درصد مبتلایان در گروه سنی ۲۵ تا ۳۵ سال قرار دارند و کمترین گستردگی در میان گروه‌های سنی ۰ تا ۴ سال ،۵ تا ۱۴ سال و بالای ۶۵ سال (مجموعا ۱٫۸ درصد) گزارش شده‌است. مطابق آمار قریب به ۹۵ درصد مبتلایان به ایدز در ایران را مردان تشکیل می‌دهند. میزان ابتلا به اچ‌آی‌وی از استان به استان فرق می‌کند. در غرب ایران ۸۵ درصد مبتلایان از میان معتادان تزریقی هستند، در حالی که در جنوب ایران ۵۰ درصد مبتلایان از ارتباطات جنسی بین همجنسان ناشی می‌شود.

بیش از ۹۰ درصد زنان مبتلا بدون اینکه آگاه باشند، از طریق شوهرانشان مبتلا به اچ‌آی‌وی شده‌اند.مطابق آمار قریب به ۹۵ درصد مبتلایان به ایدز در ایران را مردان تشکیل می‌دهند.البته به دلیل اینکه از نظر اجتماعی بیماران زن بیش از مردان داغ ننگ خورده، تمایل کمتری از خود برای آزمایش اچ‌آی‌وی نشان می‌دهند، و اگر آزمایش بدهند، نتیجه آنها را افشا نمی‌کنند. تعداد فزاینده‌ای از مبتلایان جدید زن کسانی هستند که اقداماتی جهت جلوگیری از انتقال انجام داده‌اند ولی این کار را بشکل ناقصی انجام داده بودند. مطالعات نشان می‌دهد که اکثر مبتلایان به اچ‌آی‌وی زنان بیسواد، یا دارای تحصیلات ابتدایی هستند؛ از آنجایی که اطلاعات درباره اچ‌آی‌وی عموماً از طریق روزنامه‌ها منتشر می‌شود، این زنان اطلاعات کافی در مورد نحوه مقابله به آن دریافت نمی‌کنند. همچنین دلیل دیگر افزایش اچ‌آی‌وی در زنان افزایش متوسط سن ازدواج آنها به ۲۷ سال است که آنها را در خطر تجاوز قرار می‌دهد. علاوه بر این فقر نیز برخی زنان را به روسپی گری هدایت کرده که این نیز آنها را بصورت پیوسته‌ای در خطر ابتلا به اچ‌آی‌وی قرار می‌دهد. بعلاوه در بین افرادی که شغلشان روسپیگری است، استفاده از مواد مرسوم است و این خطر ابتلا به اچ‌آی‌وی را مضاعف می‌کند.دختران والدینی که به اچ‌آی‌وی مبتلا بوده‌اند جزو آسیب پذیرترین اقشار محسوب می‌شوند، زیرا مردان کمی حاضر هستند با آنها ازدواج کنند. همچنین عموماً بدلیل بیماری والدینشان و از دست دادن شلغلشان، خانواده اغلب این دختران بسیار فقیر است.
پرونده بیماران هموفیلی

در سال ۱۳۶۶ اولین مورد از بیماران هموفیلی که از طریق فرآورده‌های خونی آلوده به بیماری ایدز مبتلا شدند شناسایی شد.پس از افشای این موضوع در دهه هفتاد پرونده‌ای دراین مورد تشکیل شد ودر خرداد ۱۳۸۳، دادگاه حکم به پرداخت خسارت از طرف سازمان انتقال خون ایران به ۹۷۴ شاکی پرونده، درمان بیماران مبتلا و عذرخواهی وزارت بهداشت داد. ولی تنها خسارت پرداخت شد و درمان بیماران وعذر خواهی وزارت بهداشت مسکوت ماند. همچنین آمار واقعی بیماران هموفیلی و نزدیکان آنان اعلام نشد.
فرهنگ عمومی، اقدامات دولتی 

بحث و گفتگو درباره بلوغ، بهداشت جنسی و بیماری‌های آمیزشی در خانواده‌ها هم چنان محدود است  و در منظر بسیاری از مردم بیمار اچ‌آی‌وی مثبت لزوما دست به عملی غیراخلاقی زده است. مبتلایان در صورت اعلام بیماری خود ممکن است با طرد از خانواده، اخراج از محل کار و تبعیض در مورد دریافت خدمات بهداشتی و اجتماعی روبرو شوند.بسیاری از معتادان تزریقی بدلیل ترس از تحقیر و تبعیض در اولین سالی که اچ‌آی‌وی در آنها تشخیص داده می‌شود دست به خود کشی می‌زنند.

سازمان‌های غیردولتی (سمن‌های) فعال در زمینه اطلاع رسانی و پیشگیری از سوی نهاد و سازمان‌های دولتی به شکل رقیب نگریسته شده با مشکلاتی در زمینه فعالیت‌های خود مواجهند. این در حالی است که طرح‌های دولتی نیز مدت‌های طولانی در بایگانی‌ها نادیده انگاشته می‌شوند.سطح پایین مطالعه در ایران و رجوع بیشتر مردم برای دریافت اطلاعات به رسانه‌های دیداری شنیداری و همچنین انحصار دولتی این دست رسانه‌ها نقش دولت را در آموزش، پیشگیری و ایجاد مقدمات پذیرش افراد اچ‌آی‌وی مثبت در جامعه پررنگ‌تر می‌کند.
مهار ایدز

در ایران و طی سال‌های اولیه شیوع بیماری، وجود ایدز اساسا انکار می‌شد و شمار مبتلایان به آن، بنا به داده‌های رسمی بین ۲۰۰ تا حداکثر ۵۰۰ نفر در نوسان بود ، ولی در سال‌های بعد و از دهه ۸۰ میلادی، دولت ایران در راستای ارتقای بهداشت خانواده و سلامت جامعه فعالیت‌های آگاهی بخشی نسبت به این بیماری و ارایه آموزش‌های جنسی را در سطح کشور شروع کرد و در حال حاضر بنابر گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد این کشور در بالاترین جایگاه درمیان کشورهای منطقه از نظر بهداشت و ارایه آموزش‌های جنسی در زمینه پیشگیری از ایدز قرار دارد.همچنین یونیسف ایران در قالب برنامه اچ‌آی‌وی/ایدز با شرکای دولتی و غیردولتی و رسانه‌های جمعی ایران در راستای ارائه خدمات مطلوب و اطلاع‌رسانی به جوانان همکاری می‌کند.

اولین برنامه پیشگیری از اچ‌آی‌وی در ایران توسط کامیار علایی و آرش علایی و با همکاری دانشکده پزشکی کرمانشاه پیاده سازی شد. آنها کلینیک مثلثی را در کرمانشاه پایه‌گذاری کرده که مدلی برای معالجه و مراقبت از مبتلایان شد.

از اقدامات عملی دولت ایران برای پیشگیری از شیوع ایدز در این کشور می‌توان به برنامه‌ریزی برای ارایه سوزن و سرنگ استریل به معتادان، لغو ممنوعیت توزیع تیغ یک بار مصرف در زندان‌ها، آموزش‌های جنسی در مدارس و جامعه و نصب دستگاه‌های خودپرداز کاندوم و سرنگ ارزان در سطح شهرها اشاره کرد. با این حال هنوز بسیاری از مردم و به ویژه جوانان از دسترسی به اطلاعات مربوط به شیوع ایدز و از اطلاعات مربوط به ضرورت به کار بردن کاندوم هنگام آمیزش جنسی بی‌بهره‌اند و موانع متعددی برای راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی گسترده در رسانه‌ها در این زمینه وجود دارد.

اندیس=== داروی ایرانی ===


کامران باقری لنکرانی وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی دولت نهم اندکی پس از آغاز بکار مدعی کشف داروی ایدز توسط ایران شده و آنرا بعنوان یکی از دستاوردهای دولت نهم اعلام کرد.به گفته وی داروی مذکور"Imod" نام دارد:«داروی گیاهی کنترل ویروس ایدز برروی سیستم حیاتی خون و سیستم ایمنی بدن بسیار موثر عمل می‌کند.» وی اعلام جزئیات بیشتر این خبر خوش پزشکی را به شهریور ماه موکول کرد، اما پیش از آن محمد فرهادی وزیر بهداشت دولت محمد خاتمی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که کار ساخت داروی فوق از ۵ سال قبل آغاز شده و از آخرین روزهای فعالیت دولت گذشته این دارو مراحل ثبت جهانی خود را می‌گذراند.

آمار و ارقام ایدز در ایران

ایدز چیست ؟

در لاتین این کلمه متشکل از حرف اول کلماتی است که به معنای سندرم نقص ایمنی اکتسابی می باشند

میزبان اصلی عامل عفونت گلبولهای سفید خون از نوع لنفوسیت های کمکی (CD4) می باشند . حمله ویروس ایدز به این سلولها باعث اختلال در عمل کرد سلولهای دفاعی می شود و تکثیر آن در داخل سلولهای دفاعی منجر به کاهش قابل ملاحظه آنها می شود .این صدمات به سیستم ایمنی ، بدن را در مقابل عفونت های فرصت طلب و سرطانهای فرصت طلب که اکثرا شدید و کشنده هستند بی دفاع می نماید.

عامل بیماری

عامل عفونت ایدز ، ویروس نقص ایمنی (HIV) است . ویروس ها ذرات میکروسکوپی هستند که برای تکثیر و رشد خود ننیاز به ورود به سلول موجودات زنده دارند و می توانند باعث آسیب رسانی به سلولهای میزبان و در نهایت خود میزبان شوند.

ویروس ایدز از خانواده رترو ویروس می باشد و خواص ژنتیک آن در زنجیر RNA وجود دارد . تاکنون دو نوع از این ویروس شناخته شده است .

HIV-1 که بیشتر در کشور های صنعتی دیده می شود

HIV-2 که عمدتا در آفریقا گسترده است و از لحاظ بیماری زایی ضعیف تر از نوع یک می باشد.مشابهت ژنتیک این دو گونه محدود بوده و HIV-2 مشابهت ژنتیکی بیشتری با ویروس SIV که در میمونها دیده میشود دارد

ساختمان ویروس

لایه خارجی که دارای گیرنده اختصاصی است و امکان اتصال به سلول های لنفوسیت کمک کننده (CD4) را فراهم می کند . لایه میانی شامل پروتئینهای داخل ویروس هستند که عمل حفاظت از ساختمانهای ژنتیکی رل به عهده دارند. در لایه داخلی ، ساختمان های ژنتیکی و آنزیمهای کنترل کننده فعالیت های ویروس قرار دارد .

اپیدمیولوژی

شدت بیماری و گسترش آن در جهان بعد از اولین گزارش که در سال ۱۹۸۱ میلادی (۱۳۶۰ شمسی) بوده است ، بیماری ایدز را در شماریکی از مهمترین معضلات بهداشتی ، درمانی ، اجتماعی و اقتصادی قرار داده است .

با گزارش ۲۳ میلیون فوت بعلت ایدز از ابتدای اپیدمی تا پایان ۲۰۰۱ ایدز چهارمین عامل مرگ در جهان و اولین عامل آفریقای زیر صحرا شناخته شده است اکثر این قربانیان جوان بوده و ۵ میلیون نفر از آنان را کودکان زیر ۱۵ سال تشکیل می دهند. در حال حاضر وجود ۴۰ میلیون فرد آلوده و بیمار در جهان تخمین زده میشود.

۹۵% مبتلایان جهان در کشور های در حال توسعه زندگی می کنند .

از نظر سازمان جهانی بهدا شت دنیا به ده منطقه جغرافیایی تقسیم شده است و میزان آلودگی در هر منطقه متفاوت است .

در سال ۱۹۹۸ در هر ساعت ۲۲۰۰۰ نفر آلوده شده اند که یک سوم مبتلایان در گروه سنی زیر ۲۵ سال قرار داشته اند این عده در دهه بعد یعنی قبل از ۳۵ سالگی فوت خواهند کرد امید به زندگی که در قرن ۲۰ با افزایش بهداشت و بکارگیری واکسن های مختلف حتی در آفریقا افزایش پیدا کرده و به مرز ۵۹ سالگی در ابتدای ۱۹۹۰ در جنوب افریقا رسیده بود تا سال ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰ به مرز ۴۵ سالگی سقوط خواهد نمود .

تا به امروز ۱۴ میلیون کودک به علت فوت والدین بخصوص مادران خود به علت بیماری ایدز یتیم شده اند .

بر اساس گزارشات بهداشت جهانی منطقه خاورمیانه و شمال افریقا که ۹۸ % مردم آن مسلمان هستند یکی از پاک ترین مناطق دهگانه محسوب می شوند که مهم ترین علت آن پایبندی مسلمانان به اصول اخلاقی است . متاسفانه گسترش بیماری در معتادان تزریقی که اشتراک سرنگ و سوزن داشته اند باعث شده است که کشورهایی مثل بحرین ، ایران ، تونس مصر و پاکستان نیز در معرض خطر جدی قرار گیرند .

در تاریخ ۱/۷/۱۳۸۱ تعداد گزارش شده آلودگان و بیماران ایدز در کشور ۴۲۳۷ نفر بوده که ۱۸۹ نفر آنا زن و ۶ در صد کل موارد از راه اعتیاد مبتلا شده اند .